پیش از پرداختن به سرویس‌های تخصصی مرتبط با تعمیر و تعویض پلاتر هارد، بد نیست نگاهی به ساختار این بخش از هارد و عملکرد آن داشته باشیم. پلاترها (HDD platter) در واقع بخشی از هارد هستند که ثبت اطلاعات و داده‌ها بر روی آنها انجام می‌شود. ثبت اطلاعات بر روی پلاتر توسط قطعه‌ای دیگر به نام هد انجام می‌شود.
ساخت پلاترها معمولاً از آلومینیوم یا شیشه صیقلی شده و پوشیده شده از چندین لایه مرکب مغناطیسی انجام می‌شود. بخش‌هایی از پلاتر نیز با دامپر پوشیده می‌شود. در برخی از هاردها نیز، دامپرهایی در میان پلاترها قرار داده شده‌اند تا صدای ایجاد شده ناشی از جابجایی هوا کاهش یابد. پلاترها توسط موتوری به نام موتور اسپیندر با سرعتی بالغ بر ۷۲۰۰ دور در دقیقه به چرخش در می‌آیند.
همانگونه که گفته شد، هد قرار گرفته در فاصله 51 میکرونی از پلاتر، وظیفه خواندن و نوشتن اطلاعات پلاتر هارد را برعهده دارد. انجام این عملیات توسط هد، بسیار شبیه به کاری است که گرامافون برای خواندن موسیقی از سطح گرامافون انجام می‌دهد؛ با این تفاوت که در هارد دیسک هد و پلتر هارد دیسک هیچ تماسی با هم ندارند و با فاصله ای نزدیک در کنارهم قرار دارند.
در برخی موارد خرابی پیش آمده در پلاترها سبب از دست رفتن اطلاعات و حذف آنها می‌گردد که در این شرایط نیاز است تا با استفاده از شیوه‌های نوین بازیابی و تعمیرات هارد، اطلاعات از دست رفته ریکاوری گردند.
تعویض پلاتر هارد
یکی از تخصصی‌ترین سرویس‌های مرتبط با تعمیرات هارد، سرویس تعمیر و تعویض پلاتر هارد است که انجام آن می‌بایست صرفاً در مراکز تخصصی این کار و توسط کارشناسان خبره انجام شود. تعویض پلتر هارد زمانی ضروری می‌گردد که خراش‌هایی در این بخش ایجاد شده باشد و پلاتر قادر به انجام وظیفه خود نباشد. خرابی پلتر هارد دیسک به راحتی از طریق توجه به شکل فیزیکی آن قابل تشخیص می‌باشد.
خرابی این بخش از هارد با خطوطی خراشیده بر روی سطح پلتر هارد دیسک خودنمایی می کند. در برخی موارد خرابی پیش آمده در پلاترها سبب از دست رفتن اطلاعات و حذف آنها می‌گردد که در این شرایط نیاز است تا با استفاده از شیوه‌های نوین بازیابی، اطلاعات از دست رفته ریکاوری گردند. در شرایط ریکاوری، گاه نیاز به تعویض پلاتر هارد است که در اینصورت توصیه می‌شود انجام این کار صرفاً در مراکز پیشرفته تعمیرات تخصصی هارد و برخوردار از تجهیزات بازیابی اطلاعات انجام پذیرد.
باید توجه داشت تعویض پلاتر هارد می‌بایست صرفاً در کلین‌روم های تخصصی این کار و از طریق جراحی هارد انجام شود. در صورتی که محیط جراحی هارد نامناسب باشد احتمال آسیب این قطعه و از دست رفتن اطلاعات آن بسیار بالا خواهد بود. باز کردن هارد حتی برای دو ثانیه سبب انباشت آلودگی و چه بسا از دست رفتن اطلاعات ذخیره شده در آن گردد.
در حال حاضر مناسب‌ترین و امن‌ترین فضای موجود جهت جراحی و باز کردن هارد، کلین روم Clean Room است. کلین روم همانگونه که از نام آن پیداست محیط یا اتاقی پاکیزه است که از ویژگی‌های بارز آن می‌توان به پائین بودن و تحت کنترل بودن آلاینده‌های موجود در آن اشاره کرد.
بیشتر بخوانید : آموزش اشتراک گذاری هارد اکسترنال در شبکه
تعداد پلاتر در هارد
اگر چه در زمینۀ تعداد و فضای ذخیره سازی اطلاعات، محدودیت‌هایی وجود دارد، اما هر چه تعداد پلاتر در هارد دیسک زیادتر باشد، این به معنای آن است که فضای بیشتری برای ضبط داده‌ها در اختیار کاربر است. در تمامی هارد های 1.8 اینچی و اغلب هاردهای 2.5 اینچی که مخصوص لپ تاپ هستند 2 پلاتر هارد دیسک و در هاردهای 3.5 اینچی و برخی از انواع ویژه ی هاردهای 2.5 اینچی لپ تاپی 3 پلاتر هارد دیسک موجود است.
این تعداد در برخی از انواع کامپیوترهای رومیزی به 4 پلاتر نیز می‌رسد. بد نیست بدانید در هاردهایی با اندازه های غول آسا، به تعداد پلاترها افزوده نمی‌شود، بلکه طی تکنیک‌های جدیدی اطلاعاتی به صورت عمودی در پلاترها ذخیره می شوند. این درحالی است که هنوز هاردهای موجود، اطلاعات را به صورت افقی در سطح پلاتر می‌نویسند. استفاده از این تکنیک کمک می‌کند تا علی‌رغم ثابت ماندن تعداد پلاترها، میزان فضای ذخیره سازی اضافه گردد.
اما باید توجه داشت که امنیت اطلاعات در این شرایط بسیار پایین است و دیتاهای ذخیره شده در مقابل پاک شدن و از بین رفتن بسیار ضعیف هستند. در صورت از دست رفتن اطلاعات، گاه نیاز به تعویض پلاتر هارد است که در اینصورت توصیه می‌شود انجام این کار صرفاً در مراکز پیشرفته تعمیرات هارد و برخوردار از تجهیزات بازیابی اطلاعات انجام پذیرد.
در تعمیرات هارد باید توجه داشت که ظرفیت هارد دیسک ها با تعداد هدها متناسب است از این رو در برخی از هارد دیسک ها برای هر پلاتر یک هد قرار داده شده است و برای برخی از انواع دیگر در دو طرف پلاترها، هد تعبیه شده است.
کاربرد پلاتر هارد
پلاتر هارد، که به دیسک هارد نیز معروف است، یک ذخیره‌ساز مغناطیسی چرخشی است که در هارد دیسک‌ها (HDD) برای ذخیره‌سازی دائمی داده‌ها استفاده می‌شود.
کاربردهای اصلی پلاتر هارد
- ذخیره‌سازی داده‌ها: پلاترها مقادیر عظیمی از داده‌ها را مانند اسناد، تصاویر، ویدیوها، برنامه‌ها و سیستم‌عامل‌ها را ذخیره می کنند.
- ذخیره‌سازی پشتیبان: از پلاترها می‌توان برای ایجاد نسخه‌های پشتیبان از اطلاعات مهم برای محافظت در برابر از دست دادن داده‌ها در صورت خرابی هارد دیسک یا سایر مشکلات استفاده کرد.
- ذخیره‌سازی بلندمدت: پلاترها برای ذخیره‌سازی بلندمدت داده‌هایی که به طور مکرر به آنها دسترسی پیدا نمی‌شود، مانند آرشیوها یا داده‌های غیرفعال، ایده‌آل هستند.
